5 czerwca podczas Uroczystej Sesji Rad Miasta Zakopane, Gmin Biały Dunajec, Bukowina Tatrzańska, Kościelisko, Poronin oraz Powiatu Tatrzańskiego zorganizowanej z okazji 20-lecia wizyty Świętego Jana Pawła II pod Giewontem honorową obywatelką Zakopanego została prof. Wanda Półtawska - więźniarka obozu Ravensbrück, lekarka, obrończyni życia poczętego, związana z dziełem Duszpasterstwa Rodzin - także w naszym mieście. Uchwałę o nadaniu Honorowego Obywatelstwa przez aklamację porzyjęła Rada Miasta Zakopane z inicjatywy Burmistrza Miasta Zakopane Leszka Doruli oraz Radnych.

Uzasadnienie Uchwały w imieniu mieszkańców Zakopanego przeczytała prof. Beata Kępińska. Życzenia i gratulacje Honorowej Obywatelce Zakopanego przekazali Burmistrz Leszek Dorula, Przewodniczący Grzegorz Jóźkiewicz, Starosta Piotr Bąk, Adam Bachleda-Curuś, a także Dyrektor Duszpasterstwa rodzin Archidiecezji Krakowskiej i przedstawiciel Ks. Kardynała Stanisława Dziwisza Ks. Jacek Konieczny, młodzież oraz przedstawiciele Rodzin Katolickich.

Uzasadnienie Uchwały

Pani Profesor Wanda Półtawska jest związana z Zakopanem poprzez swoją wieloletnią działalność oraz współpracę z Ojcem Świętym Janem Pawłem II w dziele Duszpasterstwa Rodzin, przygotowania do życia w małżeństwie i rodzinie oraz obrony życia ludzkiego od chwili poczęcia. Pragniemy uhonorować więźniarkę Ravensbrück, lekarkę, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej, nieugiętą obrończynię życia oraz propagatorkę chrześcijańskich wartości w życiu rodzinnym i społecznym – Osobowość o wyjątkowym autorytecie, która wniosła ogromny wkład w rozwój katolickiej nauki społecznej. Chcemy docenić także jej wybitne zasługi w upamiętnianiu prawdy o tragicznych wojennych losach więźniów hitlerowskich obozów koncentracyjnych, a przede wszystkim - nieustanne dawanie świadectwa miłości do drugiego człowieka i niesienie pomocy potrzebującym. Życie i praca Pani Profesor, Jej nieustępliwe podejmowanie trudnych spraw współczesnego świata i przekazywanie nauki Kościoła budzi podziw, a przede wszystkim – jest wzorem do naśladowania.

Wanda Półtawska z domu Wojtasik urodziła się 2 listopada 1921 roku w Lublinie jako najmłodsza z trzech sióstr. Uczęszczała do szkoły Sióstr Urszulanek. W chwili wybuchu wojny była uczennicą drugiej klasy liceum. Jako harcerka zajęła się służbą pomocniczą, przystąpiła do konspiracyjnej walki jako łączniczka, uczestnicząc jednocześnie w tajnym nauczaniu. W lutym 1941 została aresztowana przez Gestapo i osadzona w więzieniu na Zamku Lubelskim, 22 września tego roku była przewieziona do obozu koncentracyjnego Ravensbrück w Meklemburgii. W marcu 1945 roku została wysłana obozu w Neustadt-Glewe, gdzie była więziona do końca wojny.

W obozie została doświadczalnie zoperowana przez niemieckich lekarzy w pierwszej grupie ravensbrückich "królików". Później spisała swoje wspomnienia z tego okresu. Po dwudziestu latach wydane one zostały najpierw w Polsce, a potem przetłumaczone także na język japoński, angielski, niemiecki i włoski.

W latach 1945–1951 studiowała medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1947 roku wyszła za mąż za Andrzeja Półtawskiego. Urodziła cztery córki. Pracę lekarza rozpoczęła w szpitalu psychiatrycznym w Kobierzynie koło Krakowa w lutym 1952. Już w kwietniu tego roku, otrzymawszy stypendium specjalizacyjne w psychiatrii, przeniosła się do Kliniki Psychiatrycznej Akademii Medycznej w Krakowie, gdzie pracowała do roku 1968, przechodząc kolejno stopnie asystenta, starszego asystenta i adiunkta, ordynatora oddziału, równolegle zaś oba stopnie specjalizacji i doktorat (1964). Przez 18 lat (1954-1972) działała w Poradni Wychowawczo-Leczniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadziła badania tzw. "dzieci oświęcimskich" – ludzi, którzy jako dzieci trafili do obozów koncentracyjnych. Opracowała też metodę "psychoterapii obiektywizującej" polegającej na uświadamianiu nieprzystosowanej młodzieży jej miejsca w rodzinie i społeczeństwie.

W 1969 r. zwolniła się z Kliniki, aby poświęcić się przede wszystkim poradnictwu małżeńskiemu i rodzinnemu. Przez 42 lata (1955–1997) wykładała medycynę pastoralną na Wydziale Teologicznym, a potem na Akademii Papieskiej w Krakowie. W roku 1967 zorganizowała Instytut Teologii Rodziny przy tymże Wydziale i kierowała nim przez 33 lata, szkoląc młode małżeństwa i narzeczonych oraz księży. W latach 1981–1984 wykładała w Instytucie Jana Pawła II przy Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie.

Poświęciła się zagadnieniom związanym z małżeństwem i rodziną, przedstawiając je w świetle wiary i Bożej prawdy o człowieku, a tym samym w zgodzie z nauczaniem św. Jana Pawła II. Pracowała na tym polu niestrudzenie, tak w Polsce, jak i na płaszczyźnie międzynarodowej. Napisała szereg prac o przygotowaniu do małżeństwa, ludzkiej płciowości i płodności. Podejmowała także wysiłki, by zorganizować i uaktywnić lekarzy w służbie życia i rodziny. Prowadziła liczne wykłady z zakresu życia rodzinnego. W 2014 r. dzięki Jej apelowi – jako przygotowanie do kanonizacji Jana Pawła II – wielu katolickich lekarzy i studentów medycyny w Polsce podpisało „Deklarację wiary w przedmiocie płciowości i płodności ludzkiej” jako wyraz poszanowania życia i godności osoby ludzkiej w praktyce lekarskiej w duchu katolickiej nauki Kościoła, o co tak bardzo zabiegał polski Papież.

W roku 1994 Pani Profesor Półtawska została mianowana członkiem Papieskiej Akademii Życia. Współpracowała też z Papieską Radą dla Pracowników Służby Zdrowia i Papieską Radą Rodziny. Została odznaczona medalem "Pro Ecclesia et Pontifice" (1981), w roku 1999 Medalem Polskiego Senatu, Medalem św. Jadwigi Akademii Papieskiej w Krakowie i Komandorią Papieskiego Orderu św. Grzegorza. W 2012 roku otrzymała Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w 2016 roku Order Orła Białego. Uhonorowana została też tytułem Doctor Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz nagrodą Fides et Ratio.

Pragniemy podkreślić, że Pani Profesor Wanda Półtawska jest też w szczególny sposób zasłużona dla Zakopanego (a także całego Podhala) poprzez wkład w wielkie dzieło Katolickiego Duszpasterstwa Rodzin oraz przygotowania do małżeństwa i rodziny. Zostało ono zapoczątkowane w naszym mieście przy Parafii Najświętszej Rodziny na przełomie lat 1960–1970, wkrótce po jego zainicjowaniu w Archidiecezji Krakowskiej przez ówczesnego Arcybiskupa Księdza Karola Wojtyłę, dzisiaj Świętego Jana Pawła II. Rozwinęło się ono jako jedno z pierwszych i przyniosło owoce właśnie tutaj, czerpiąc obficie z nauk Soboru Watykańskiego II, Encykliki Humane Vitae Pawła VI oraz nauczania Jana Pawła II. Organizowała konkretne osoby, które w znaczący sposób wspierały finansów budowę Kościoła Św. Krzyża w Zakopanem. Organizowała spotkania i wykłady o rodzinie. Pomogła w sprowadzeniu relikwii Św. Ojca Pio.

Pani Profesor należała do wiodących osób, które skupiły grupę miejscowych duchownych oraz świeckich, formując je duchowo i przygotowując specjalistycznie jako wykładowców i instruktorów zgodnie z nauczaniem Kościoła do pracy w różnych formach duszpasterstwa i poradnictwa rodzinnego. Jako niezłomna obrończyni życia ludzkiego inspirowała i wspierała też działania, jakie osoby zaangażowane w Duszpasterstwo Rodzin podejmowały w różnych środowiskach na terenie Zakopanego przyczyniając się do uratowania życia wielu nienarodzonych dzieci, niosąc konkretną pomoc matkom i rodzicom w trudnej sytuacji.

Dzieło Duszpasterstwa Rodzin, w które tak mocno zaangażowana była Pani Profesor, trwa w Zakopanem i na Podhalu do dziś. To dzięki niemu wiele małżeństw i rodzin zakopiańskich i podhalańskich prowadzi swe życie zgodnie z wiarą i katolicką nauką Kościoła, w tym duchu wychowując też młode pokolenia. To także nieustanna motywacja i duchowa siła dla wielu osób do podejmowania takich działań i decyzji w życiu społecznym, które służą rzeczywistemu dobru małżeństwa i rodziny.

Z kolei Przewodniczący zebranych na sesji Rad Miasta, Gmin i Powiatu przekazali prof. Wandzie Półtawskiej list dotyczący troski o rodzinę i ochrony życia:

Szanowna Pani Profesor,
Szanowni Zebrani,

jak podkreślono przed chwilą w Laudacji, życie i dzieło Pani Profesor Wandy Półtawskiej jest dla nas wzorem takich działań i decyzji, które służą rzeczywistemu dobru człowieka, dobru małżeństwa i rodziny – bo to one są podstawą życia zarówno osobistego, jak i społecznego. Także tutaj w Zakopanem i na Podhalu.

To wzór i zadanie dla nas wszystkich, aby stosować się do tych wartości i przekazać je następnym pokoleniom:
- dla młodzieży – aby dobrze przygotować się do życia w małżeństwie i rodzinie, a także i do przyszłej pracy zawodowej i społecznej. Aby zachować katolickie i polskie wartości i zgodnie z nimi żyć,
- dla osób dorosłych i rodziców – aby dobrze wychować młode pokolenie i pomagać mu we właściwych wyborach i decyzjach,
- dla osób zaangażowanych na różne sposoby w służbę innym ludziom i społeczeństwu – także poprzez m.in. pracę w samorządach, aby zawsze miały na względzie ich prawdziwe dobro.

To wzór i zadanie, aby budować na skale – solidnej podstawie prawa naturalnego i wynikających z niego wartości katolickich, choć jest to wymagające, a nawet trudne.

W tym zakresie podejmowanych jest u nas wiele działań na różnych płaszczyznach. Można to robić jeszcze lepiej i we wzajemnej współpracy, gdyż takie warunki u nas istnieją.

Chcemy też dodać, że zrodziła się myśl, aby podkreślane podczas dzisiejszej uroczystości tak ważne sprawy troski o rodzinę i ochronę życia, które były w centrum nauczania Świętego Jana Pawła II i pracy Pani Profesor, a także pracy wielu osób tutaj w Zakopanem, stały się tematem odrębnego spotkania – po to, aby przypominać to dzieło i czerpać z niego na co dzień, gdyż są to sprawy stale aktualne, które wymagają naszego wspólnego zaangażowania i ich obrony.

Podpisy pod pismem złożyli Przewodniczący Rad: Zakopane, Biały Dunajec, Bukowina Tatrzańska, Kościelisko, Poronina, Rady Powiatu Tatrzańskiego i podczas trwania uroczystej Sesji Wręczyli Honorowemu Obywatelowi Miasta Zakopanego Pani dr Wandzie Półtawskiej.

(AKS)